BİBER YETİŞTİRİCİLİĞİ
Biber, ılık ve sıcak iklim
sebzesidir. Biberin için en uygun sıcak, 2O-30°C’dir.
Bitkiler, 5°C ye kadar hayati işlevlerini devam ettirirler.
Yalnız, 8°C’den aşağıda çiçek
tomurcuklarının oluşumu durur. Bitkiler, O°C ve bazen 2°C’ye kadar olan çok
kısa süreli soğuklan nadiren donmadan atlatırlar. Çünkü sıcaklık eksi 2-3 °C’ye
düştüğü zaman tamamen zararlanır. Soğuğun, uzun süre devam etmesi halinde O
°C’nin altındaki sıcaklıklarda ölüm meydana gelir. 35 °C’nin üstündeki sıcaklıklarda
bitki gelişmesi ve büyümesi çok yavaşlar. 45 °C’nin üzerindeki sıcaklıklarda
büyüme tümüyle durur. Yüksek sıcaklıklarda meyvelerde acılaşma da başlar.
Biberler, sıcaklıkla birlikte
toprak rutubetini de sever. Bitkilerin iyi bir gelişme göstermesi, düzenli
sulamaya bağlıdır. Diğer taraftan, gereğinden fazla sulamadan da
kaçınılmalıdır. Sıcaklığın biberlerde meyve bağlama ve olgunluğu üzerine de
etkisi vardır. Örneğin, iri kampana biberlerin 15-21 °C’lerde yüksek oranda
meyve bağladıkları ve dolayısıyla çok iyi sonuç verdikleri görülmüştür.
Biberlerin gün uzunluğuna
karşı nötr oldukları, bununla birlikte, ışık şiddetinden kısmen hoşlandıkları
görülür. Işık yoğunluğunun düşmesi bitkilerde bol yapraklı bir görünüm
kazandırır. Çiçek tomurcuklarının oluşumu durur. Meyve verimi azalır. Buna
karşılık, ışık şiddetinin artması meyve oluşumu artırır.
Gece sıcaklığı nispeten düşük
olduğu zaman, biberler, döllenme olmadan yani partenokarpik tohuma sahip
meyveler meydana getirmektedir.
Düşük sıcaklığın etkisi, tam
çiçeklenmeden önce, tam çiçeklenme sonrasından daha büyüktür. Pazar için meyve
üretiminde bu durum bir üstünlük iken, tohum üretiminde yararlı değildir.
BİBER YETİŞTİRİCİLİĞİNDE
TOPRAK İSTEĞİ
Genelde toprak isteği yönünden
fazla seçici değildir. Biberlerde iyi bir gelişme ve verimlilik için oldukça
derin, geçirgen, su tutma özelliği iyi, besin ve organik maddece zengin bahçe
toprağı denilen tınlı topraklarda iyi sonuç alınmaktadır. Kökler narin yapıda
olduklarından ağır killi, havasız ve su tutan topraklarda iyi bir
yetiştiricilik yapılamaz. Erkencilik amacıyla yapılan yetişmelerde takviye
edilmiş kumlu topraklar ve özellikle kumlu-tınlı topraklar uygundur. Buna
karşılık geç olmakla birlikte bol ürün almak arzu edildiğinde kumlu-tınlı
topraklar tercih edilebilir.
Biberler tınlı-kumlu,
tınlı-hafif killi, organik maddece zengin topraklar üzerinde en iyi gelişmeyi
ve verimi verir. Toprak pH’sının 6.0-6.5 olmasını ister.
BİBER YETİŞTİRİCİLİĞİNDE
FİDELERİN YETİŞTİRİLMESİ
Biber tohumları viyollere
ekilir. Birçok yetiştiricinin yaptığı gibi serpme ekim yapılması önerilmez.
Bakım işlerinin kolaylığı ve fidelerin pişkin olarak yetişmesi için viyollere
ekim tercih edilmelidir. Viyollere standart tohum kullanırken 3-4, hibrit tohum
kullanırken 1 adet tohum tohumun 2-3 katı derinliğe ekilir.
Tohum ekim zamanı bölgelere
göre değişir. Fidelerin açıktaki yerlerine dikim zamanı göz önünde tutularak
tohum ekim zamanı belirlenir.
10-15 günde tohumlar
çimlenerek çıkışlar başlar. Fideliğin gece sıcaklığının 10 oC güdüz ise 20-25
C’ nin altına düşmemesi gerekmektedir.
Viyolede tohum çıkışının iyi
olması için toprak neminin korunması gerekmektedir.
Fazla nemi olduğu zaman ise
tohumlarda çürümeler meydana gelmektedir. Fidelilerde yapılacak bakım işleri;
ot alma, zamanında sulama, gübreleme, hastalık ve zararlılarla mücadeledir.
BİBER YETİŞTİRİCİLİĞİNDE
FİDELERİN ESAS YERLERİNE DİKİMİ
Biber yetiştirilecek arazi,
belirlenen gübrelerle gübrelenir, toprak işlemesi yapılır. Biberler düzenli
sulanarak yetiştirildiklerinden ve genellikle de karık usulü sulama
yapıldığından, yetiştirme yerinde masuralar hazırlanır. Özellikle kök boğazı
yanıklığı hastalığına karşı en etkin kültürel önlem damla sulama yapılmasıdır.
Böylece hastalığın su ile yayılması önleneceğinden, etkin bir mücadele edilmiş
olur. Bunun için tek veya çift sıralı yetiştirme yapılacağına göre: tek sıralı
yetiştirmelerde 0.25-0.30 m genişliğinde, çift sıralı yetiştirmede ise
0.40-0.60 m genişliğinde ve uygun uzunlukta masuralar hazırlanır. Sıra
üzeri aralık ise çeşide ve bölge şartlarına göre 0.20-0.50 m olabilir.
BİBER YETİŞTİRİCİLİĞİNDE
FİDELERİN DİKİMİ
Don tehlikesi tamamen
kalktıktan ve sıcaklık 15°C civarında olduğu zaman dikime başlanır.
Biber fideleri domates ve patlıcan fideleri kadar hassas olmadıklarından,
topraksız olarak da dikilebilirler. Fideler kök bölgesi seviyesine kadar
toprağa dikilmelidir. Derin dikimler birçok hastalığın daha ilk dikimde
bitkilere zarar vermesine neden olmaktadır.
Fidelerin köklerinin
zedelenmeden çıkarılmasına özen gösterilir. Fidelerin kolay sökümünü sağladığı
için sökümden önce sulanması gerekmektedir.
Viyollere tek tohum atılmış
olanlarda ise viyolden fideler toprağı ile çıkarılarak dikimleri yapılır.
Hastalığın olduğu yerlerde bu dikim sistemi önerilmez, özellikle biberde kök
boğazı yanıklığı hastalığı görülen yerler için bu dikim sistemi önerilmez.
Bunun yerine karık usulü yetiştiricilik yapılmalıdır. Toprağında hastalık
bulunan bölgelerde en uygun sulama damla sulamadır.
Tarlada biber tarımının 3-4
yılda bir, serada ise 2-3 yılda bir aynı yere getirilmesi gerekir. Oysa arka
arkaya aynı yerde biber yetiştiriciliği yapılabilir. Biberden önce baklagiller,
lahanagiller, şemsiyegiller familyasından bir bitki gelmesinde bir sakınca
yoktur. Bu bitkiler bibere iyi bir toprak bırakır.
Biber, topraktaki organik
maddeden hoşlanır. Dekara 3-5 ton yanmış ahır gübresinin tarla hazırlığı
sırasında toprağa karıştırılmasında fayda vardır. Ayrıca dekara 25-30
kg azot, 8-15 kg fosfor, 25-30 kg potasyum ve 10-12 kg kalsiyumlu
ticari gübre verilmelidir. Azotun %50’si dikim öncesi toprak işlemede, %25’i
ara çapada, geri kalan %25’i de çiçeklenmeden önce, fosforun tamamı dikim
öncesi toprak işlemede, potasyumun %60-65’i dikim öncesi toprak işlemede, geri
kalan %35-40’ı ise çiçeklenme öncesinde toprağa verilmelidir.
Kalsiyum azotlu gübre formunda
verilmelidir. Toprak yapısına göre biberin gübre ihtiyacı değişir.
En doğru gübreleme; toprak
analizi yaptırdıktan sonra hazırlanan gübreleme programına göre yapmaktır.
EKİLİ ARAZİDE YAPILACAK BAKIM İŞLERİ
Fideler açıktaki yerlerinde
gelişmeye başladığı andan itibaren yapılacak bakım işleri başlar. Dikimden
yaklaşık 20 gün sonra birinci, bundan 3-4 hafta sonra ikinci, bundan 3 hafta
sonra da üçüncü çapa yapılır.
BİBER YETİŞTİRİCİLİĞİNDE
SULAMA
Sulama işlemi çok özenli bir
şekilde uygulanmalıdır. Sulamada amaç, düzenli bir nemliliği devam
ettirmektir.
Biberde su noksanlığı çiçek ve
küçük meyvelerin dökülmesine, su fazlalılığı ise yaprak dökümüne neden olur. Bu
nedenle ilk meyveler görülünceye kadar sulamadan kaçınılmalıdır. Bu devrede
bitkiye gerekli olan su, düzenli aralarla çapa yapmak suretiyle toprakta
muhafaza edilir.
Biber yetiştiriciliğinde sıcak
havada kumlu topraklar her 2-3 günde bir sulamayı gerektirir. Ağır topraklarda
ise sulama bölgenin iklim koşullarına bağlı olmak kaydıyla 3-7 günde bir
olabilir. Bitkiler birkaç meyve tuttuğu zaman biberler az miktarda gübreye
gereksinim duyarlar. Büyüme mevsiminde 2.5-4 cm suya ihtiyaç vardır.
BİBER AMBALAJ KAPLARI
Ambalaj kapları, biberin
Ulaşımı ve satılması sırasında ürünü iyi koruyacak nitelikte olmalıdır.
Ambalajda karton kutular, tahta sandıklar kullanılır. Kutular 3-5 kg biber
alır. Bunun yanında ülkemizde 10-20 kg kadar biber alan kasalar, küfeler
veya plastik torbalar kullanılmaktadır.
Hatta son yıllarda biberlerin
dökme olarak, 20-30 kg’lık plastik torbalar içinde ambalajlandığını görmek
mümkündür. Ambalaj içinde hiçbir yabancı madde bulunmamalıdır. 1. sınıfta
biberler ambalaj içine sıra halinde dizilmelidir.
2. sınıfta ise yığma
yapılabilir.
BİBER YETİŞTİRİCİLİĞİNDE
GÖRÜLEN HASTALIK ve ZARARLILARI
Biberlerde Kök Boğazı
Yanıklığı Hastalığı (Phytophthora capsici)
Bakteriyel Kanser ve Solgunluk
(Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis)
Domates Öz (Gövde) Nekrozu (Pseudomonas corrugata) (P. viridiflava)
(P. cichorii) (P. mediterranea)
(Erwinia carotovora subsp. carotovora)
Bakteriyel Benek Hastalığı (Pseudomonas syringae pv. tomato)
Bakteriyel Leke Hastalığı (Xanthomonas vesicatori)
Hıyar Köşeli Yaprak Lekesi (Pseudomonas syringae pv. lachrymans)
Patlıcangillerde Külleme
Hastalığı (Leveillula taurica)
Sebze Fidelerinde Kök
Çürüklüğü (Çökerten) Hastalığı (Phythium
spp., Rhizoctonia spp., Fusarium spp.,
Alternaria spp., Sclerotinia spp.)
Sebzelerde Beyaz Çürüklükler (Sclerotinia sclerotiorum)
Sebzelerde Kurşuni Küf
Hastalığı (Botrytis cinerea)
Sebzelerde Beyazsinek
Tütün beyazsineği (Bemisia tabaci)
Sera beyazsineği (Trialeurodes vaporariorum)
Biber Galsineği (Asphondylia capsici)
Sebzelerde Bozkurt (Agrotis
spp.)
Sebzelerde Danaburnu (Gryllotalpa gryllotalpa)
Pis kokulu Yeşil böcek (Nezara
viridula)
Sebzelerde Sarı Çay Akarı (Polyphagotarsonemus latu)
Sebzelerde Tel kurdu (Agriotes spp.)
Yaprak Galeri Sinekleri (Liriomyza trifolii, Liriomyza bryoniae,
Liriomyza
huidobrensis, Phytomyza horticol)
Sebzelerde Yeşil kurt [Heliothis armigera, Heliothis viriplaca
(=Heliothis dipsacea]
Sebzelerde Pamuk Yaprakkurdu (Spodoptera littoralis)
Biber Mozaik Virüs Hastalığı (Cucumber mosaic vırus)
Domates Lekeli Solgunluk Virüs
Hastalığı (Tomato spotted wilt virus)
Hıyar Mozaik Virüs Hastalığı
(Cucumber mosaic vırus)