Serin iklim sebzesi olan lahana memleketimizde
sonbahar ve ilkbahar arasında kış sebzesi olarak tüketilir. Hasadı ise
genellikle sonbahar erken donları başlamadan yapılır. Lahana yetiştiriciliği
için en uygun sıcaklık 15-21 °C derece arasıdır. 15 °C derecenin
altında ve 21 °C derecenin üstünde gelişme oldukça yavaşlar. –2
, -3 °C derece ve altındaki sıcaklıklarda fideler zarar görür. Baş
bağlama devresinde fazla olmayan düşük sıcaklıklara dayanıklıdırlar. Tohum
çimlenme sıcaklığı 8-11 °C derecedir.
LAHANA YETİŞTİRİCİLİĞİNDE TOPRAK İSTEKLERİ
Lahana; organik maddece zengin, killi-tınlı ve
milli topraklarda bol ürün verir. Erken ürün almak için kumlu, kumlu-tınlı
topraklar tavsiye edilir.
LAHANA FİDELERİNİN YETİŞTİRİLMESİ
Bu amaçla hazırlanan soğuk yastıklara lahana tohumları
metrekareye 5 gr. hesabıyla serpme olarak Şubat-Mart aylarında serpme veya
sıraya ekilir. 1000 adet bitki için 8-10 gr., 1 dekar için 20-50 gr. tohum
gerekir. Bu amaçla 20-30 m²’lik bir yastık yeterlidir. Atılan tohum üzerine 1-2
cm kalınlığında harç konur, hafifçe bastırılır ve sulanır.
Fide yetiştirirken sıcaklık 12 °C derecenin
altına düşmemelidir. Yastığa sık ekim yapılmamalıdır. Çimlenme 10 °C derecede
15 gün içinde, 20 °C derecenin üzerindeki sıcaklıklarda 1 haftada
meydana gelir.
Fide üretim süresi 35-60 gün kadardır. Dikim zamanına
kadar yabancı ot temizliği, sulama, hastalık ve zararlılarla mücadele
yapılmalıdır.
FİDELERİN ESAS YERLERİNE DİKİLMESİ VE GELİŞMESİ:
a) Tarla Hazırlığı :
Sonbaharda dekara 3-4 ton ahır gübresi verilen toprak
25-30 cm derinlikte sürülür. İlkbaharda 5-10cm derinlikte işlenerek tırmık
ve diskaro ile tesviye yapılır. Karık usulü dikilen fidelerin; tek sıralı
yetiştiricilikte masura genişliği 25-30 cm., çift sıra yetiştiricilikte 60-100
cm olmalıdır. Sıra üzerleri ise 40-50 cm. genişliğinde olmalıdır. Sıra
arası mesafe azaldıkça daha küçükbaşlı lahanalar meydana gelir. Ancak daha çok
ürün alınır
b) Fide Dikimi :
Fideler tohum ekiminden 5-7 hafta sonra 5-10 yapraklı
olarak dikilmeye hazırdırlar. Fide dikilirken aşağıdaki hususlara dikkat
edilmelidir.
- Fide sökümü için yastıklar
bir gün evvel sulanmalıdır.
- Fidelerin kök ve yaprakları
seyreltilmelidir.
- Fide; en alt yaprağın 1-2
cm. altından toprağa dikilmelidir.
BAKIM İŞLERİ:
Lahananın gelişme devrelerinde hasata kadar yapılacak
başlıca bakım işleri; çapa, sulama, gübreleme, bozulmuş yaprakların alımı ile
hastalık ve zararlılarla mücadeleden ibarettir.
SULAMA:
Fide dikiminden sonra kurak şartlarda en geç iki gün
ara ile 2-3 defa arka arkaya su vermek iyi gelişme sağlar. Bitki; gelişme
dönemine girdikten sonra toprak ve iklim şartlarına göre normal olarak bir
hafta arayla sulama yapılmalıdır
ÇAPALAMA:
Birinci çapa;
fideler gelişmeye başladıktan veya dikimden 1-3 hafta sonra yapılmalıdır.
İkinci çapa;
birinci çapalamadan 3-4 hafta sonra yapılır. Bozulmuş, kurumuş dip yapraklar da
bu sırada alınmalıdır. İkinci çapadan sonra azotlu gübrelerin 1/3’ü (Amonyum
sülfat) 15 kg. şerbet şeklinde verilebilir.
Üçüncü çapa;
ikinci çapadan yaklaşık 1 ay sonra 3. Çapa yapılmalıdır. Amonyum
sülfat’ın 15 kg.lık kısmı bu çapadan sonra şerbet şeklinde
verilmelidir.
Lahanalarda sonbaharda dekara 3-5 ton ahır gübresi
toprağa verilmelidir. İlkbaharda gerekirse dekara 1-3 ton ahır gübresi
verilerek toprağa 10-15 cm. derinliğinde karıştırılır. Ahır gübresi taze olursa
lahana sineği ve lahana kelebeği zarar yapar. Ortalama olarak azotlu
gübrelerden (amonyum sülfat) dekara 40-50 kg. , fosforlu gübrelerden (süper
fosfat) dekara 40-50 kg, potasyumlu gübrelerden (potasyum sülfat) dekara
20-30kg. hesabıyla
verilebilir.
Fosforlu gübrenin tamamı,potaslı gübre ve azotlu
gübrenin 15 kg.ı fide dikimi ile beraber verilmelidir. Azotlu
gübrenin 15 kg.ı 1. Çapadan sonra, kalan 15 kg.ı 2. Çapalamadan sonra
şerbet şeklinde verilebilir.
Bitkinin gelişme durumuna göre azotlu gübreler şerbet
şeklinde verilmelidir. Ancak bunun yerine ahır gübresinden hazırlanmış şerbetin
verilmesi de iyi netice verir.
1- Azot noksanlığında; yapraklarda sararma ve kızarma
olur, başlar küçük kalır.
2- Fosfor noksanlığında yapraklar koyu yeşil
renklidir. Alt tarafta damarlar morlaşır. Yapraklar dökülebilir.
3- Potasyum noksanlığında yaprak damar aralarında
kıvırcıklaşma başlar, yaprak rengi açılır, sararır, kahverengine döner, zamanla
yaprak kurur.
En uygun gübreleme toprak analizi ile yapılacak olan
gübrelemedir.
HASAT:
Dikimden 3-5 ay sonra hasat yapılır. Bu süre lahana
çeşitlerine, iklim ve toprak şartlarına bağlı olarak değişir.
Hasat zamanı; baş lahanalarda çeşit karakterine göre
sıkı ve parlak bir hal aldığında yapılmalıdır. Hasat;
soğuk bölgelerde bir defada yapılmalıdır. Çünkü hasat gecikirse soğuktan
çatlamalar oluşur, kalite ve verim düşer.